نـشـــــــاط: July 2005

Thursday, July 28, 2005

نکاتی برای سفر با کوچولوها

با شروع فصل تابستان، وقت مسافرت‌های خانوادگی هم فرامی‌رسد. فرقی نمی‌کند که سفر شما با ماشین از میان کوه‌ها و جنگل و صحرا باشد یا با هواپیما به یک نقطه‌ی خوش آب و هوا باشد، به‌هرحال با همراه داشتن یک کوچولو ممکن است اصلا سفر شما شبیه مسافرت‌های معمول نباشد.
چه در یک فرودگاه شلوغ باشید یا یک ماشین پر سر و صدا، یا در ترافیک شب تعطیل آخر هفته مانده باشید یا با آب و هوای ناپایدار مواجه شده باشید؛ راه‌های زیادی برای مشغول کردن کودکان و در نتیجه شبیه کردن مسافرت‌تان به مسافرت‌های معمول وجود دارد. در این جا چند پیشنهاد خلاقانه برای مشغول کردن بچه‌ها در طی سفر ارائه می‌دهیم.

نکته‌های برای سفر در جاده
درست است که ساعت‌ها گذران وقت در ماشین با بچه‌ها ممکن است کسالت‌بار به نظر برسد، اما ما در این جا راه‌هایی را پیشنهاد می‌کنیم که هم به شما خوش‌بگذرد و هم بچه‌ها لذت ببرند.
الف- آواز و موسیقی- هیچ چیز مثل موسیقی و آواز گذر زمان را کوتاه نمی‌کند. چند سی دی یا نوار که مورد علاقه‌ی بچه‌ باشد و ترجیحاً هم شما و هم بچه بتوانید با آن همخوانی کنید همراه ببرید. بد نیست کف زدن یا بعضی ژست‌ها یا حرکات دست مربوط به مفاهیم ترانه‌ای که می‌خوانید به کودک بیاموزید تا برای کودک سرگرم‌کننده‌تر و جالب‌تر به نظرآید. اگر حوصله‌ی بچه از شنیدن نواری که همیشه گوش می‌کنید سر می‌رود؛ برای سفر چند نوار با آهنگ‌ها و ترانه‌های جدید بخرید.
ب- اسباب‌بازی‌های موزیکال- این اسباب‌بازی‌ها هم می‌توانند در طول سفر با ماشین، کودکان را شاد و قانع کنند. حتی یکی از والدین می‌تواند روی صندلی عقب بنشیند و برای بازی با این اسباب‌بازی با کودک همراهی کند. ج- نشاندن کودک در صندلی راننده- البته که منظور صندلی واقعی راننده نیست! یک صندلی فرضی با استفاده از خلاقیت ذهنی خود بسازید. به کودک نشان دهید که این صندلی فرضی که ظاهرا روی آن نشسته‌اید درست شبیه صندلی راننده است و دارای بوق، فرمان و سایر ملحقات قابل استفاده است و نشان دهید که چه طور این لوازم فرضی را به کار بگیرد. این کار برای کودک فرصتی برای آموختن مفهوم چپ و راست نیز هست.
د- تماشای منظره‌ها- از این فرصت برای آموزش چیزهایی که کودکان کمتر از نزدیک دیده‌اند یا هرگز ندیده‌اند استفاده کنید و درباره‌ی کوه‌، جنگل، صحرا، برف و باران و سایر پدیده‌هایی که در طول سفر می‌بینید با او صحبت کنید.
هـ- توقف برای استراحت- وقتی با کودکان با ماشین سفر می‌کنید در برنامه‌ریزی سفر زمان بیشتری از حالت معمول درنظر بگیرید. کودک شما به توقف‌های کوتاه نیاز پیدا خواهد کرد، و این توقف‌ها از یکنواختی ماشین‌سواری‌های طولانی در طول سفر می‌کاهد.
و- نقشه خوانی- قبل از سفر نقشه‌ای از محلی که خواهید رفت روی کاغذ بکشید، شکل و شمایل آن طوری باشد که بچه‌ها از آن خوش‌شان بیاد و در ضمن نقاط مهم در طول راه را روی نقشه علامت‌گذاری کنید. بچه‌ها هم می‌توانند نقشه‌ی خودشان را بکشند. نقاط جالب سفر را به بچه‌ها نشان دهید و از آن‌ها بخواهید روی نقشه‌ی خود دور آن نقاط خط بکشند، این کار باعث می‌شود که کودکان درکی از فاصله‌ای که پیموده‌اید و راهی که در پیش دارید به دست آورند.

ز- زیر دستی نقاشی- قبل از سفر یک زیردستی مخصوص برای نقاشی از لوازم‌التحریر فروشی بخرید، به این ترتیب بچه‌ها می‌توانند بخشی از طول سفر را با نقاشی کردن بگذرانند. این کار زمانی برای سکون و آرامش نیز در اختیار شما می‌گذارد.
ح- صندلی مخصوص- هرگز کودک رادر ماشین بیرون از صندلی مخصوص کودک ننشانید. این کار ارزش ریسک کردن ندارد. اگر کودک شما از آن دسته بچه‌هایی است که در صندلی مخصوص بی‌تابی می‌کنند زمان بیشتری برای سفر در نظر بگیرید و از توقف‌های بین راه برای رفع خستگی کودک بهره بگیرید. علاوه بر این مادر می‌تواند روی صندلی عقب بنشیند و در طول راه همان جا به بچه غذا بدهد و ...
ط- تعویق زمان حرکت- اگر واقعاً کودک‌‌تان تحمل سفر طولانی با ماشین را ندارد، سفرتان را به حوالی غروب و سر شب موکول کنید. البته در صورتی که مطمئن باشید در رانندگی در شب خواب‌آلود نخواهید شد و کاملا احساس هوشیاری و بیداری در طول شب داشته باشید.
ی- بطری آب- در طول سفر در فصل تابستان، حتما به میزان کافی به بچه آب بنوشانید، چون کودک تشنه بدخلق است.

نکته‌های برای سفر هوایی
برای بچه‌ها هیچ چیز هیجان‌انگیزتر از سفر با هواپیما نیست. اما به نظر می‌رسد برای بچه‌های خیلی کوچک این‌طور نیست. اگر با خانواده سفر می‌کنید در این جا راه‌هایی پیشنهاد می‌کنیم که سفر را برای کودکان مفرح‌تر و سرگرم‌کننده‌تر و برای بچه‌های خیلی کوچک راحت‌تر کند.
الف- در هنگام صعود و فرود هواپیما به بچه‌های کوچک چیزی بخورانید. با این کار کودک در هنگام اوج گرفتن هواپیما مشغول مکیدن و بلعیدن خواهد بود و دچار ناراحتی گوش -گرفتگی گوش ناشی از اختلاف فشار هوا- نخواهد شد. معمولا فرود باعث ناراحتی بیشتر گوش می‌شود، بنابراین سعی کنید حتما زمانی هم که احساس کردید هواپیما در حال کم کردن ارتفاع است شروع به خوراندن خوراکی به بچه کنید. در ضمن بهتر است بدانید که پستانک در این موقع کافی نیست چون کودک هم باید چیزی بمکد و هم ببلعد.
ب- برای گذراندن زمانی که منتظر سوارشدن به هواپیما هستید توپ یا اسباب‌بازی قِل‌خوردنی دیگری که مورد علاقه‌ی بچه باشد همراه ببرید و در سالن انتظار فرودگاه با او بازی کنید.
ج- هواپیمای اسباب‌بازی یا ماشین اسباب‌بازی و مانند آن را نیز می‌توانید همراه ببرید تا در هنگام انتظار پرواز کودک با آن بازی کند.
د- می‌توانید کتاب نیز همراه خود ببرید و در سالن انتظار یا در هواپیما کودک را با آن سرگرم کنید، کتابی در مورد هواپیما و پرواز می‌تواند در این موقع خیلی مفید و جذاب و به درد بخور باشد.هـ- به کودک اجازه دهید چمدان سفر مخصوص خود داشته باشد. یک کوله پشتی حاوی اسباب‌بازی‌ها، بطری آب و مقداری تنقلات به کودک‌تان کمک خواهد کرد که احساس بزرگانه‌ای داشته باشد و در هواپیما رفتار بهتری داشته باشد.
و- هیچ چیز غیر از کارت بازی خانوادگی به گذر زمان کمک نمی‌کند. انواع کارت‌های بازی که مناسب سن همه باشند می‌توانند مفید باشند، یا کارت‌هایی مخصوص بچه‌های کوچک‌تر، فِلـَش کارت‌ها نیز مناسب هستند چون سرگرمی را با آموزش همراه می‌کنند.
ز- مراقب باشید کودک منظره‌های تماشایی بیرون را از دست ندهد. ابرها، دریا، کوه‌ها، صحراها و چیزهای دیگری که به طور معمول نمی‌تواننداز این زاویه ببینند به او نشان دهید.
ح- بعضی اسباب‌بازی‌های دوست‌داشتنی و کوچک او را همراه ببرید، چیزهایی مثل عروسک سخنگو یا هر اسباب‌بازی دیگری که با دیدن آن کمتر احساس دوری از محیط خانه را داشته باشد.
ط- غذایی که در هواپیما سرو می‌شود ممکن است قابل پیش‌بینی نباشد، و شما هم احتمالا خواهان یک کودک گرسنه در طول یک پرواز طولانی نیستید. بنابراین خوراک مختصر سالمی به همراه داشته باشید که اگر کودک به منوی غذایی هواپیما علاقه نداشت بتواند با خوردنی مذکور خود را سیر کند.
برگرفته از:
www.askdrsears.com

چگونه در کودکان عادت مطالعه ایجاد کنیم؟

- چرا برای کودکی که هنوز معانی کلمات را نمی داند باید کتاب خواند؟ چرا برای کودک نوپایی که نمی فهمد باید شعر و ترانه خواند؟
هر دوی این کارها به کودکان کمک می‌کند که ارتباط بین کلمات و معانی آن‌ها را دریابند. همچنین کمک می‌کند که محیطی خوشایند و امن برای بچه‌ها ایجاد شود و به ایجاد علاقه‌ای دیرپا به مطالعه و یادگیری برای تمام عمر منجر می‌شود.
برخی والدین فکر می‌کنند که یادگیری مطالعه از زمانی آغاز می‌شود که کودک بتواند الفبا را به خاطر بسپارد و کلمات را تلفظ کند. اما واقعیت این است که اساس مطالعه خیلی زودتر از این‌ها شکل می‌گیرد. هر روز وقتی شما به اشیا اشاره می‌کنید و در موردشان توضیح می‌دهید، مثلا وقتی به کودک لباس می‌پوشانید، یا با کودک نوپای‌تان به خرید می‌روید یا به همراه کودک به سن پیش‌دبستانی خود آشپزی می‌کنید؛ شما به نوعی مطالعه و خواندن را پایه‌ریزی می‌کنید.
مهم‌ترین چیز این است که آموزش مطالعه به کودکان تبدیل به کاری می‌شود که موجب احساس نزدیکی بیشتر کودکان به والدین ( یا شخص مراقبت کننده از آن‌ها) در زندگی می‌شود. در این جا راه‌هایی پیشنهاد می‌کنیم برای خانواده‌هایی که می‌خواهند به کودکان‌شان کمک کنند تا ارتباط بین کلمات و معانی آن‌ها را درک کنند.
نوزادان و بچه‌های خیلی کوچک
الف- در مواقع مختلف، مثلا موقع عوض کردن پوشک، حمام کردن، غذا دادن یا بازی کردن با او حرف بزنید و برایش شعر و ترانه بخوانید.ب- کتاب و کارت‌های آموزشی عکس‌دار با رنگ‌های روشن به او نشان دهید. یادتان باشد که در این سن کودک احتمالا از نگاه کردن، انداختن و جویدن کتاب‌ها بیشتر از مطالعه لذت می‌برد. ( بهتر است به جای کتاب‌های کاغذی معمولی از کتاب‌های پارچه‌ای یا پلاستیکی-کتاب حمام- که مخصوص بچه های کوچک تهیه شده ودر بازار موجود است استفاده کنید.م)
ج- برای افزایش دامنه‌ی لغات کودک هنگام تماشای کتاب‌ها از او سؤال بپرسید، مثلا بپرسید:« این چیه؟» یا:« خرسه کجاست؟»
د- کلمات روی تابلوها را در اماکن مختلف مثل پارک، باغ‌وحش، یا حتی در حین پیاده‌روی یا ماشین‌سواری به او نشان دهید.
هـ- از زمانی که متوجه می‌شوید بچه‌ به حروف روی اسباب‌بازی‌ها دقت می‌کند، نام حروف را به او بگویید. کلمات را بلند بخوانید و معنی آن‌ها را برایش توضیح دهید.
کودکان نوپا
الف- کتاب خواندن قبل از خواب، راه خوبی برای دل‌کندن از بازی‌های حرکتی و جست و خیز، و پذیرش زمان استراحت و خواب است. کودکان نوپا ممکن است از شما بخواهند بارها و بارها داستان مورد علاقه‌شان را برای‌شان بخوانید. آن‌ها ممکن است کلمات و تصاویر را به هم مرتبط کنند و اگر شما هنگام کتاب خواندن مکث کنید خودشان جای خالی کلمات را پر کنند.
ب- بگذارید کودکان همراه با شما لیست خرید بنویسند. ممکن است آن‌ها بخواهند مرتب کردن و شمارش پول‌ها را در دست شما ببینند و انجام سایر کارهای خرید روزانه را تقبل کنند.
ج- گردش‌های کوتاه به محل‌های جدید داشته باشید و درباره‌‌ی آن‌چه در اطراف‌تان می‌گذرد با کودک صحبت کنید. اگر امکان دارد در مورد رویدادهای مشابه، قبل و بعد از گردش مطالعه کنید.
د- برای بچه‌ها یادداشت و نامه بنویسید و روی در یخچال بچسبانید! نام‌ها و کلمه‌ها را برای‌شان هجی کنید تا آرام آرام با آن‌ها آشنا شوند.

کودکان پیش‌دبستانی
الف- کودکان را تشویق کنید که گام‌ به گام به دستورالعمل‌های نوشته شده عمل کنند( مثل دستورالعمل‌های کاربرد وسایل و نظایر آن.م)، یا به خواندن برچسب‌ کالاها در فروشگاه‌ها ترغیب‌شان کنید.ب- در حدود چهار یا پنج سالگی کودکان ممکن است شروع به پرسیدن سوال درباره‌ی نوشته‌های کتاب‌ها بکنند. کتاب‌هایی که دارای عکس‌هایی با زیرنویس نام‌ اشیا باشند کمک می‌کنند که کودک رابطه‌ی بین کلمات و اشیا را راحت‌تر دریابد.
ج- با کارت‌های عکس‌دار با او کارت‌بازی بکنید، البته به خاطر داشته باشید که در این سن ممکن است کودک همیشه طبق قاعده بازی نکند!د- مجموعه‌ای از چیزهای مختلف را فراهم کنید تا از این طریق کودکان خواندن و نوشتن را با بازی تجربه کنند، مثلا بلیط اتوبوس، کارت تبریک و چیزهایی از این دست را در اختیار او بگذارید.دانش‌آموزان ابتدایی
الف- به مطالعه همراه کودکان‌تان همچنان ادامه دهید، به ویژه پیش از خواب، و حتی اگر کودک خواندن را آموخته است.
ب- طبق برنامه‌ی مشخصی به طور منظم به کتابخانه‌ بروید، این کار باعث می‌شود که کتاب بخشی از برنامه‌ی زندگی کودک بشود. به کودکان نشان دهید که شما نیز برای کسب اطلاعات و لذت بردن، کتاب و مجله مطالعه می‌کنید.ج- به قصه‌هایی که کودکان می‌نویسند همچنان که به جوک‌ها و چیستان‌های شان گوش می‌کنید؛ گوش فرادهید. آن‌ها را ترغیب کنید که نظرات خود را در مورد موضوعات مختلف بنویسند.
د- بازی با کلمات و بازی جمله‌سازی با آن‌ها بکنید.

برگرفته از: http://www.kidsource.com

Sunday, July 03, 2005

رمز موفقیت والدین در تربیت فرزندان



از لحظات با هم بودن استفاده كنید عزت نفس كودكان شدیداً تحت تأثیر كیفیت اوقاتی است كه با آن ها می گذرانید؛ نه مقدار زمانی كه می گذرانید. زندگی پرمشغله باعث شده بسیاری از والدین به جای توجه به فرزندان شان تنها به این فكر كنند كه كار بعدی كه باید بكنند چیست. اگر كودكان اوقات باكیفیتی را در طول روز با والدین خود نگذرانند، ممكن است سوء رفتار از خود نشان دهند، چون احساس می كنند توجه منفی والدین به آن ها بهتر از بی توجهی است.
عمل بلندتر از حرف سخن می گویدآمارها نشان می دهد كه كودكان در روز بیش از دو هزار درخواست دریافت می كنند كه باید اجابت كنند. نتیجتاً بسیاری از آن ها دیگر گوش شنوایی برای حرف های والدین خود ندارند.
روش هایی برای احساس اقتدار و توانایی به كودكان ارایه دهید. اگر والدین چنین كاری نكنند، كودكان خود راه های نامناسبی برای احساس اقتدار خواهند یافت. بعضی روش ها برای این كه فرزندان احساس اقتدار و توانایی كنند عبارتند از:نظرخواهی از آن ها، دادن حق انتخاب، كمك كردن در امور خانه (حتی در صورتی كه خودتان با دردسر كم تری می توانید كارهای مزبور را انجام دهید).
از پیامدهای طبیعی استفاده كنید. بسیاری از اوقات وقتی والدین در موضوعی رأساً مداخله می كنند، فرصت های یادگیری را از فرزندان خود می دزدند. به جای عیب جویی و یادآوری های مداوم اجازه دهید پیامدهای طبیعی رفتار بچه ها با آن ها سخن بگوید.
از پیامدهای منطقی استفاده كنید.اغلب ممكن است پیامدهای طبیعی رفتارها خیلی سخت و شدید باشد یا از نظر زمانی این قدر دیر اتفاق بیفتد كه از نظر تربیتی قابل استفاده نباشد. وقتی موضوع به این شكل است، استفاده از پیامدهای منطقی مؤثر است. این نكته حایز اهمیت است كه حتماً پیامدهای منطقی، منطقاً با رفتاری كه بچه انجام داده مرتبط باشد، تنها در این صورت پیامد منطقی می تواند از نظر تربیتی كارساز باشد. برای مثال اگر فرزندتان فراموش كرده فیلمی كه از ویدیو كلوپ امانت گرفته برگرداند و یك هفته تمام نوار ویدیو روی زمین افتاده، برنگرداندن نوار تنها خشم و رنجش در فرزند ایجاد می كند، به جای آن، نوار را به كلوپ برگردانید و هزینه كرایه فیلم را از پول توجیبی او كم كنید. در این برخورد، بچه می تواند منطق نظم را بفهمد.
از درگیری بپرهیزید. اگر فرزندتان در پی قشقرق راه انداختن است تا میزان صبر و شكیبایی شما را آزمایش كند، یا بی ادبانه صحبت می كند، والدین باید اتاق را ترك كنند و بگویند" هر وقت خواستی دوباره مؤدب باشی برگرد تا صحبت كنیم". صحنه را با عصبانیت یا در حالی كه شكست خورده به نظر می رسید ترك نكنید. كار انجام شده را از شخص انجام دهنده متمایز كنید. هرگز به كودكان نگویید "تو بد هستی". به جای این به كودكان كمك كنید تا متوجه شوند چه كاری از كارهای شان نادرست یا غیرقابل قبول بوده است. رفتارهای بچه ها ممكن است نادرست باشند، مهم نیست چه كاری می كنند اما كودكان همچنان نیاز دارند كه دوست داشته شوند.
ثبات رأی داشته باشید، تا آخر سر حرف خود باشید. بچه ها نیاز به پیام های قاطع و صریح دارند. البته این هم مهم است كه به همین اندازه بر سر حرف خودتان مصر باشید. مثلاً اگر كودكی می داند كه بعد از ساعت هشت دیگر آب نبات به او داده نمی شود، مهم نیست چه قدر اخم و گریه و جنجال یا خواهش می كند، به هیچ وجه نباید بعد از ساعت هشت آب نبات داده شود. اغلب والدین به دنبال راه حل های مصلحت آمیز هستند. این كار باعث تربیت بچه هایی می شود كه احساس مغلوب بودن دارند. فراموش نكنید كه می خواهید كودكانتان در بزرگسالی چگونه اشخاصی باشند و در تربیت كودك متفكرانه تر برخورد كنید.
همزمان مهربان و قاطع باشید. والدین اغلب وقتی فرزندانشان درست رفتار نمی كنند یا به حرف شان گوش نمی كنند آزرده می شوند و شكیبایی خود را از كف می دهند. این حالت به آسانی به عصبانیت می انجامد.بسیار مهم است كه حتماً تا حد ممكن آرام بمانید. قاطع بودن نیاز به فریاد كشیدن ندارد.