نـشـــــــاط

یکی از چالش های رایجی که والدین کودکان نوپا و خردسالان دائما ًبا آن مواجه اند چگونه خواباندن آن ها است. با تنظیم یک برنامه یا عادت خواب مناسب هم والدین راحت تر خواهند بود و هم کودک با مقاومت کم تری به رختخواب خواهد رفت.
عادت های خواب خوشایند باعث می شود که گذار از بیداری به خواب برای بچه ها آسان می شود و به آن ها کمک می کند که در مورد آن چه در انتهای یک روز رخ می دهد احساسی توام با امنیت و آرامش داشته باشند. برای ایجاد یک عادت خواب که در سال های آینده نیز برای شما و کودک نوپای تان مناسب باشد، بهتر است که رشته ای از مراحل را در نظر بگیرید به طوری که بتوانید هر شب به طور ثابت و با ترتیب خاصی آن ها را انجام دهید. این ثبات و ترتیب از آن نظر حائز اهمیت است که روال برنامه ی قبل از خواب برای کودک قابل پیش بینی باشد. گرچه واقعیت این است که به موازات رشد سنی کودک، این برنامه تغییراتی خواهد داشت اما اصل برنامه تغییری نخواهد کرد. در سن نوپایی این برنامه می تواند شامل موارد زیر باشد:مسواک زدن دندان ها، دستشویی رفتن، پوشیدن لباس خواب و خواندن یک داستان مناسبِ وقت خواب که همگی هر شب با همین ترتیب و نظم انجام می شوند، یا مثلا برنامه ای به این ترتیب: حمام، شعرخوانی، خواندن یک داستان، شعر خوانی، نوشیدن یک لیوان آب، خواندن داستان، نوشیدن یک لیوان آب و خواندن داستانی دیگر.
سبک این برنامه کاملا به خود شما بستگی دارد که خواسته باشید برنامه ای ساده و سریع برای خواب داشته باشید یا این که بخواهید برنامه تان بین بیست تا سی دقیقه طول بکشد و به این ترتیب زمانی را به طور خاص و خصوصی با کودک تان باشید و برای او کتاب بخوانید و در کنار هم آرام بگیرید.برنامه های خواب در صورتی که ساعتی قبل از آن به انجام بازی های آرام و کم افت و خیز با کودک بپردازید بهترین نتیجه را خواهد داد، زیرا این کار باعث خواهد شد که سطح فعالیت بچه به طور تدریجی کاهش پیدا کند و سیستم عصبی او آماده ی استراحت بشود. بازی های خشن، دویدن، کشتی گرفتن، قلقلک دادن و حتی تماشا کردن برنامه های تلویزیونی یا فیلم های ویدویویی اکشن و پر هیجان، مرحله ی گذار به خواب آرام را با مشکل مواجه می کنند. اصولی که در زیر بیان شده می تواند به شما کمک کند که یک برنامه ی سودمند و نتیجه بخش برای قبل از خواب فرزندتان طراحی و اجرا کنید به نحوی که هم برای شما و هم برای فرزندتان مناسب و عملی باشد.
زمان خاصی را برای خواب در نظر بگیرید و از آن تخطی نکنید. در صورتی که از یک الگوی سازگار با طبیعت برای برنامه ی خواب استفاده کنید ساعت درونی بدن کودک شما خیلی سریع تر خودش را با آن وفق می دهد. مثلا خواب دیرهنگام در شب، الگوی چندان سازگاری با طبیعت کودک نیست.
هشدار بدهید. درست پیش از خواب به کودک خاطرنشان کنید که نزدیک وقت خواب است. کودک شما احتمالا کوچک تر ازآن است که درک درستی از زمان داشته باشد، بنابراین مثلا اگر بگویید « فقط پنج دقیقه وقت داری» ممکن است درکش نکند. به جای این به نحوی او را نسبت به فرارسیدن وقت خواب شرطی کنید، مثلا با جمع کردن اسباب بازی ها، یا آوردن لباس خواب یا نمایش هر نشانه ی دیگری که به او بفهماند وقت خواب فرارسیده. بعضی والدین برای اعلام فرارسیدن وقت خواب از صدای زنگ یک زنگوله یا زنگ ساعت استفاده می کنند که چند ثانیه ای طول می کشد و به این ترتیب بچه می فهمد که وقت خواب رسیده، این کار باعث می شود که وقت خواب به طور مستقیم توسط والدین اعلام نشود و گله و شکایت و مقاومت و چانه زدن کودک کم تر باشد.
یک خوراک مختصر فراهم کنید. یک وعده ی سبک که هم شامل پروتئین و هم کربوهیدرات باشد ( مثلا یک قطعه ی کوچک پنیر و یک قطعه نان سبوس دار) می تواند حالت خواب آوری داشته باشد و کمک کند که بچه در تمام طول شب بخوابد، چون کربوهیدرات ها باعث خواب آلود شدن می شود و پروتئین کمک می کند که قند خون تا صبح ثابت ماند. دقت کنید که حتماً بعد از خوردن غذا دندان های کودک مسواک شود.
بچه را با آب گرم حمام کنید. حمام آب گرم باعث می شود که دمای بدن کودک به آرامی بالا برود و بیشتر به خواب متمایل شود. علاوه بر آن بازی در حمام او را بیشتر آماده ی استراحت می کند.
پوشیدن لباس خواب. برای خواب لباس خوابی راحت، که تنگ نباشد و نه زیاد سبک و نه زیاد گرم باشد برای کودک انتخاب کنید.
داستان مورد علاقه ی کودک را برای او بخوانید. خواندن چنین داستانی می تواند بخشی از برنامه ی خواب باشد که برای کودک بسیار آرامش بخش است، به ویژه که داستان مورد علاقه اش مناسب وقت خواب و به نحوی به خوابیدن مربوط باشد. گرچه به مرور زمان و با بزرگ تر شدن بچه، او از شما داستان های بیشتر و متنوع تر طلب خواهد کرد.
هنگام قصه خوانی موزیک ملایم پخش کنید. پخش موزیک هنگامی که کودک در حال به خواب رفتن است نیز می تواند مناسب باشد.
بهتر است کودک دوستی داشته باشد که با او به خواب برود. عروسک یا خرس پشمالو یا پتوی مورد علاقه ی کودک می تواند برای خواب به بچه احساس آرامش بدهد.
شیشه خوردن پیش از خواب را محدود یا حذف کنید. اگر کودک تان عادت دارد با خوردن شیشه به خواب رود از آب استفاده کنید. چون شیر، شیر خشک و آب میوه در لابلای دندان های کودک باقی می ماند ومنجر به پوسیدگی دندان می شود ( حتی در شیرخواران).
«شب بخیر گفتن» را کوتاه برگزار کنید. سعی کنید هنگامی که برنامه ها تمام می شود و وقت رفتن شما است تنها به گفتن «شب بخیر» اکتفا کنید و اتاق را ترک کنید، حتی اگر کودک شما را صدا زد به اتاق برنگردید. این کار کمی بیرحمانه به نظر می رسد ولی واقعیت این است که اگر شما به اتاق برگردید گویی به کود ک تان آموخته اید که «اگه مامان رو صدا کنم، اون برمی گرده». به این ترتیب بچه ها یادمی گیرند که چه طور والدین شان را سریعاً نسبت به چیزی شرطی کنند! هرگونه تردید از جانب شما برای اجرای برنامه ی خواب، برای کودک نشانه ی این است که شما در اجرای برنامه جدی نیستید و می فهمد که اگر به اندازه ی کافی داد و فریاد راه بیندازد می تواند وقت خواب را به تاخیر بیندازد تا شما کمی بیشتر با او بازی کنید.

برگرفته از: ( http://www.parents.com/)